Wielu młodych zdolnych bardzo dobrze radzi sobie w kontaktach społecznych. W swoim otoczeniu są lubiani, mają przyjaciół, potrafią współdziałać, lubą dzielić się swoimi pasjami i robią to w sposób nienarzucający się, chętnie również słuchają o pasjach innych.
Nie koniecznie są skupieni wyłącznie na sobie i swoim rozwoju, a w kontaktach z ludźmi daleko im do zarozumiałości. Nie wszyscy zdolni mają jednakże tak pozytywne doświadczenia społeczne, co może niekorzystnie wpłynąć na ich rozwój i funkcjonowanie.
O powodzeniu w nawiązywaniu relacji z innymi decydują cechy, które po części mają charakter wrodzony, po części zaś wynikają z procesu uczenia się, w którym kluczową rolę odgrywają oddziaływania rodziców i nauczycieli.
Wspieranie od najmłodszych lat
Chcąc zapobiec ewentualnym kłopotom w kontaktach społecznych, należy jak najwcześniej podjąć działania wspierające, przede wszystkim poprzez zapewnienie okazji do zabawy z innymi dziećmi. Zdolny przedszkolak nie powinien bawić się zawsze sam, nawet jeśli preferuje taką formę spędzania czasu.
Wspólna zabawa jest świetną okazją do uczenia się wszelkich umiejętności społecznych – współdziałania, radzenia sobie z konfliktami, zwracania uwagi na emocje i potrzeby innych, itp. Warto podkreślić, że powinny to być aktywności swobodne, nie koniecznie aranżowane przez dorosłych. Lepiej więc w tym kontekście sprawdzi się pobyt z innymi dziećmi na podwórku, czy placu zabaw lub w przedszkolu niż na zajęciach grupowych w pełni zorganizowanych (np. na angielskim, czy plastyce).
Problemy okresu dorastania
Każdy nastolatek, niezależnie od posiadanych zdolności, pragnie być zaakceptowany przez grupę rówieśniczą, chce być taki jak inni. Niestety młodym uzdolnionym często trudno o tę akceptację, główne ze względu na zainteresowania i osiągnięcia odbiegające znacząco od zainteresowań i osiągnięć ich kolegów.
Ich wyjątkowość i niezwykłość stają się podstawą do nieufnej wobec nich postawy rówieśników, a dla nich samych – źródłem poczucia osamotnienia, niepewności i nieśmiałości. Dorośli wokół, zwłaszcza nauczyciele, chcąc pomóc w zmianie takiej sytuacji powinni unikać etykietowania ucznia jako szczególnie zdolnego i stawiania go za wzór do naśladowania.
Istotnym elementem dla kontaktów rówieśniczych jest samoocena ucznia zdolnego. Choć wydawać by się mogło, że nie powinien mieć z nią problemów, często bywa ona obniżona. Może to wynikać z tego, że zdolni często patrzą na siebie nie tyle z perspektywy własnych osiągnięć, co tego ile jeszcze przed nimi pracy w drodze do doskonałości.
W większym stopniu koncentrują się na własnych niedociągnięciach, co kłóci się z pochwałami ze strony osób dorosłych. Pomóc w tej sytuacji może właściwe podejście do oceniania i nagradzania. Oceny ograniczające się do wystawianych stopni dają niewiele informacji, dlatego też podkreśla się znaczenie oceny opisowej, która niesie konkretne wskazówki i pozwala w przyszłości wyeliminować podobne błędy.
W przypadku uczniów zdolnych komentarz do stopnia daje możliwość wyjaśnienia, że zadanie nie wykonane perfekcyjnie nie jest zadaniem wykonanym całkowicie źle, a niedociągnięcia są elementem każdej pracy.
Drugim źródłem obniżonej samooceny jest fakt, że osiągnięcia edukacyjne często nie znajdują uznania wśród rówieśników, dla których bardziej liczą się, np. wyniki sportowe, atrakcyjny wygląd, czy znajomość popularnej muzyki. Do tego dochodzą również nierzadkie kłopoty w kontaktach rówieśniczych, które utrudniają odnalezienie się w grupie.
