W niedzielę, 13 kwietnia w Wieluniu odbyła się uroczystość upamiętniająca jedne z najbardziej dramatycznych wydarzeń w historii Polski – Zbrodnię Katyńską.
Wydarzenie to miało szczególne znaczenie nie tylko ze względu na swoją symbolikę, ale także w kontekście ustanowienia przez Sejm RP roku 2025 Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc kaźni.
Data 13 kwietnia ma szczególne miejsce w polskim kalendarzu pamięci narodowej – to właśnie tego dnia, na mocy uchwały Sejmu z 14 listopada 2007 roku, obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Wieluń uczcił tegoroczną, 85. rocznicę organizując oficjalne uroczystości z inicjatywy Burmistrza Pawła Okrasy oraz Przewodniczącej Rady Miejskiej Justyny Godszling-Graczyk.
Główna część wieluńskich obchodów odbyła się przy obelisku w Parku im. Rotmistrza Witolda Pileckiego, miejscu symbolicznie upamiętniającym nauczycieli ziemi wieluńskiej zamordowanych w Katyniu i Charkowie. Ceremonię poprowadził dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej Jan Książek, który w swoim wystąpieniu przypomniał historię Zbrodni Katyńskiej – jednej z najbardziej brutalnych i celowych zbrodni dokonanych przez sowieckie NKWD na polskich jeńcach wojennych.
Zbrodnia Katyńska rozpoczęła się decyzją podjętą 5 marca 1940 roku przez Biuro Polityczne Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii. Na jej mocy postanowiono o zamordowaniu polskich jeńców wojennych bez przedstawienia im zarzutów, bez decyzji o zakończeniu śledztwa, bez aktu oskarżenia.
Już 3 kwietnia rozpoczęto likwidację obozu w Kozielsku, skąd polskich oficerów wywożono i mordowano w katyńskim lesie. W kolejnych tygodniach podobny los spotkał jeńców ze Starobielska, rozstrzelanych w Charkowie oraz policjantów z Ostaszkowa – zamordowanych w Kalininie (dzisiejszy Twer). Egzekucji dokonywano także w innych miejscach: Chersoniu, Kijowie, Mińsku i ponownie w Charkowie.
Zbrodnia ta przez lata była przedmiotem zakłamywania i propagandowych manipulacji. Dopiero 13 kwietnia 1943 roku, w Berlinie, niemieckie media podały informację o odkryciu w Katyniu masowych grobów polskich oficerów zamordowanych przez sowieckie NKWD. Ujawnienie tej prawdy wywołało wstrząs wśród Polaków i międzynarodowej opinii publicznej, jednak przez dziesięciolecia ZSRR zaprzeczał swojej odpowiedzialności za tę zbrodnię.
W wieluńskiej uroczystości 13 kwietnia wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych, harcerze, członkowie Stowarzyszenia Historycznego „Bataliony Obrony Narodowej”, reprezentanci służb mundurowych, nadleśnictwa, Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, reprezentacje szkół naszej gminy oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy miasta. Wartę honorową przy pomniku tradycyjnie pełnili rekonstruktorzy z SHBON w historycznych mundurach, przywołując pamięć o poległych.
Po odśpiewaniu hymnu narodowego i powitaniu gości głos zabrali m.in. Burmistrz Wielunia Paweł Okrasa, Poseł na Sejm RP Paweł Rychlik, Starosta Powiatu Wieluńskiego Maciej Bryś oraz przedstawiciel Chrześcijańskiego Porozumienia Wieluń Roman Drosiński. W swoich przemówieniach podkreślali oni wagę pamięci historycznej oraz konieczność pielęgnowania tożsamości narodowej budowanej na fundamencie prawdy i poświęcenia.
Kulminacyjnym punktem ceremonii było złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pamięci pod obeliskiem. Uroczystości zakończyła Msza Święta w intencji Ojczyzny odprawiona w kościele p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Wieluniu.
Wieluńskie obchody stanowiły nie tylko formę hołdu dla ofiar, ale również głęboką lekcję historii. Zbrodnia Katyńska, której ofiarą padło około 22 tysięcy Polaków: oficerów, intelektualistów, duchownych, nauczycieli i ludzi kultury miała na celu nie tylko fizyczne wyniszczenie ale i trwałe osłabienie moralnego i intelektualnego kręgosłupa naszego narodu.
