15 maja w Muzeum Ziemi Wieluńskiej odbyła się promocja książki profesora Tadeusza Olejnika „Między zasługą a zapomnieniem. Fryderyk August Goleński – w służbie Moskali, czy w służbie kraju?”.
Książkę wydało Muzeum Ziemi Wieluńskiej w serii Wieluńska Biblioteka Regionalna nr 43. Opracowanie w skróconej formie znalazło się najpierw w księdze Tractu temporis. Ludzie – Regiony – Fakty wydanej w 2018 roku, dedykowanej cenionemu profesorowi Uniwersytetu Łódzkiego – Tadeuszowi Nowakowi w 65. rocznicę jego urodzin.
O współtworzenie księgi „Między zasługą a zapomnieniem. Fryderyk August Goleński – w służbie Moskali, czy w służbie kraju?” poprosili profesora Tadeusza Olejnika jej redaktorzy, prof. Tadeusz Grabarczyk i prof. Anna Kowalska – Pietrzak.
Wstęp do publikacji książkowej wydanej w 2024 roku napisał profesor Tadeusz Olejnik.
We wspomnianej księdze dedykowanej dostojnemu jubilatowi ukazało się moje opracowanie poświęcone jednemu z najbardziej zasłużonych dla miasta Wielunia przedstawicielowi władz administracyjnych okresu zaborów, komisarzowi obwodu wieluńskiego i naczelnikowi powiatu – Fryderykowi Augustowi Goleńskiemu: Miedzy zasługą a zapomnieniem. Fryderyk August Goleński – w służbie Moskali czy w służbie kraju”(s.357-378).
Powstałe z jego inicjatywy i dzięki jego osobistemu zaangażowaniu gmachy użyteczności publicznej do dziś służą społeczności miasta Wielunia, stanowią jego kulturowe dziedzictwo. Mimo, iż opracowanie to odnosi się do Wielunia, to jednak jest ono w Wieluniu prawie zupełnie nieznane.
Z tego też powodu postanowiłem opracować je w nieco rozszerzonym zakresie, uzupełnione materiałem ilustracyjnym i dokumentalnym, w formie oddzielnej publikacji książkowej, która trafiłaby do szerszego obiegu czytelniczego.
– czytamy we wstępie prof. Tadeusza Olejnika do publikacji
Gmachy użyteczności publicznej powstałe i odnowione dzięki Fryderykowi Augustowi Goleńskiemu:
- Odbudowany zniszczony były zamek królewski.
- Szpital obwodowy Wszystkich Świętych.
- Nowy ratusz.
- Renowacja kościoła parafialnego i jego otoczenia.
- Renowacja budynku proboszczowskiego.
- Ratunek kościoła św. Barbary.
- Budowa nowej synagogi.
- Urządzenie parku miejskiego.
- Generalne porządkowanie miasta.
Fryderyk August Goleński to jeden z wybitnych samorządowców czasów Królestwa Polskiego. W ciągu ponad 25 lat pełnienia stanowiska komisarza obwodu wieluńskiego (naczelnika powiatu) dzięki którego zapobiegliwości, gospodarczej troski o miasto, Wieluń gruntownie zmienił swoje oblicze, uchodził za jedno z najpiękniejszych miast guberni kaliskiej.
Wielokrotnie tak pisano wówczas na łamach prasy kaliskiej. Dzięki Goleńskiemu przybyło w mieście domów murowanych. W 1857 roku było ich 94 a drewnianych 208.
W stosunku do takich urzędników, jak F.A. Goleński, rodzi się pytanie, czy tacy ludzie lojalnie służący zaborczemu rządowi w realizacji jego polityki integracji Królestwa Polskiego z Cesarstwem, a jednocześnie zabiegający o rozwój gospodarczy i kulturalny oraz modernizację powierzonych ich pieczy miast, powiatów, województw – mogli być dobrymi Polakami? (…)
Oddając należny hołd bojownikom walk o wolność i niepodległość Polski, nie zapominajmy o ludziach, którzy zarazem w okresie konstytucyjnym Królestwa Polskiego, jak również po powstaniu listopadowym starali się rozwijać kraj pod względem gospodarczym i cywilizacyjnym. Wspaniały przykład pracy organicznej.
– napisał Autor w zakończeniu do publikacji
Publikacja profesora Tadeusza Olejnika „Między zasługą a zapomnieniem. Fryderyk August Goleński – w służbie Moskali, czy w służbie kraju?” jest do nabycia w Muzeum Ziemi Wieluńskiej.
tekst: Zofia Białas/kultura.wielun.pl
fot. KW
