W niedzielę, 16 kwietnia, w Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu odbył się koncert kameralny zatytułowany „Piosenka moja po świecie chodzi…”.
Tematem koncertu była poezja Marii Konopnickiej w pieśniach polskich kompozytorów. Koncert pod patronatem Burmistrza Wielunia Pawła Okrasy zorganizowało Muzeum Ziemi Wieluńskiej i Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie Oddział MZW w Wieluniu. Wykonawcami koncertu byli artyści: dobrze znana wieluńskiej publiczności i bardzo przez nią ceniona Iwona Karbowska – sopran oraz Wojciech Stysz – fortepian.
Do krainy pięknej poezji zaklętej w dźwięki muzyki zabrała słuchaczy Magda Kopańska – kustosz Muzeum Ziemi Wieluńskiej. Poezja Marii Konopnickiej (1842-1910), wybitnej osobowości poetyckiej okresu pozytywizmu, inspirowała wielu twórców pieśni. Jej najbardziej znanym wierszem, do którego skomponowano muzykę jest Rota Feliksa Nowowiejskiego, która stała się jedną z najważniejszych polskich pieśni patriotycznych.
Oprócz niej w literaturze muzycznej znajdziemy wiele ciekawych przykładów na to, że kompozytorzy lubili sięgać po twórczość Marii Konopnickiej, co pokazał koncert „Piosenka moja po świecie chodzi…”. Zresztą ona sama napisała dwa teksty poetyckie do muzyki Fryderyka Chopina, w tym Gdy Polonez Chopinowski (tu Wojciech Stysz wykonał brawurowo Poloneza A-dur Fryderyka Chopina). Do takich kompozytorów należeli: Piotr Maszyński, Władysław Żeleński, Mieczysław Karłowicz, Stanisław Niewiadomski, Jan Gall, Zygmunt Noskowski.
Podczas koncertu wybrzmiały pieśni do wierszy Marii Konopnickiej w interpretacjach najwybitniejszych polskich kompozytorów. Były to m.in.: Pan Jezus i kwiaty, Żurawie, Bociany i Dumka – Piotra Maszyńskiego; a także Latawica oraz znane Dzwony – Stanisława Niewiadomskiego z cyklu pieśni „Jaśka dola”. Publiczność zachwyciła się także arią „Vilja” z Wesołej wdówki.
Jak zawsze, spotkanie Iwoną Karbowską, było utrzymane w pogodnej i ciepłej atmosferze. Zaproponowana formuła spotkania sprawiła, że koncert na długo pozostanie w pamięci słuchaczy. Iwona Karbowska to artystka wszechstronna, wykształcona polonistka, prowadząca na co dzień edukację artystyczną w zakresie sztuki muzycznej, świetnie łącząca swoją wielką muzykalność i doskonały warsztat wokalny oraz aktorstwo z serdecznym, naturalnym i szczerym kontaktem z publicznością.
Poezja Konopnickiej i pieśni
Związek poezji Konopnickiej i pieśni, (…) realizuje się nie tylko w zakresie stylizacji pieśniowych w jej twórczości, ale przede wszystkim skłania do przyjrzenia się bliżej kompozycjom, które powstały jako umuzycznienie konkretnych wierszy, pisze M. Sokalska z UJ.
Autor hasła poświęconego Konopnickiej w Encyklopedii muzycznej pisze, że obecność tekstów Konopnickiej, ich specyficznego stylu i tonu w dziejach muzyki polskiej zaznaczyła się wyraziście jedynie w losach pieśni.
Pieśniową twórczość do tekstów Konopnickiej podzielić można byłoby według kryteriów muzycznych, na pieśni solowe i chóralne, lub też według kryteriów literackich – na kategorie tematyczne, w tym przede wszystkim twórczość dla dzieci, utwory liryczne w tonie ludowym oraz utwory patriotyczne.
Przypadek Noskowskiego, który oprócz piosenek dla dzieci opracowywał również liryczne teksty Konopnickiej wskazuje wśród jakich kompozytorów poszukiwać należy śladów pieśniowych tej poetki. Przede wszystkim w grę wchodzi tutaj stosunkowo mało rozpoznana w badaniach grupa artystów drugiej połowy XIX i początku XX wieku.
Tacy tytani polskiej pieśni jak Stanisław Moniuszko z oczywistych względów chronologicznych nie mogli zetknąć się z jej dorobkiem poetyckim. Być może więc nikła świadomość, z jak rozległym zagadnieniem mamy do czynienia podejmując temat umuzycznień poezji Konopnickiej, wynika przede wszystkim z tego, że kompozytorzy tworzący owe opracowania pieśniowe znajdują się na marginesie zainteresowań (M. Sokalska)
Otóż żaden z kompozytorów nie poświęcił się jej umuzycznieniom z jakimś szczególnym przekonaniem, żaden nie stał się jej piewcą. Z drugiej jednak strony fakt, iż u kompozytorów takich jak Zygmunt Noskowski, Władysław Żeleński, Jan Gall czy Stanisław Niewiadomski jej nazwisko jako autorki tekstu pojawia się bardzo regularnie, na tle epoki czyni ją artystką najszerzej spopularyzowaną, o największej częstotliwości opracowań pieśniowych.
Wieluński koncert „Piosenka moja po świecie chodzi…” Iwony Karbowskiej i Wojciecha Stysza połączony z muzyczną aktywizacją widzów, w tym wspólny śpiew, sprawiły, że koncert muzyki klasycznej stał się dla uczestników radosnym i niezapomnianym wydarzeniem kulturalnym.
Zofia Białas/kultura.wielun.pl
