20 kwietnia, wraz ze zniesieniem zakazu wchodzenia do parków, w miejscu dawnej synagogi w Wieluniu zjawiło się kilka osób aby pod pomnikiem upamiętniającym tragedię wieluńskich Żydów złożyć kwiaty i zapalić znicze.
Dzień wcześniej, 19 kwietnia, przypadła 77. rocznica wybuchu powstania w warszawskim getcie, stąd w poniedziałek pod pomnikiem złożono symbole powstania, wymowną białą różę i żółte żonkile oraz zapalono znicze pamięci.
W tym roku obchody rocznicowe 19 kwietnia, ze względu na ograniczenia spowodowane epidemią koronawirusa, miały przede wszystkim charakter wirtualny. Z tej okazji grupa „Szlakiem Wieluńskich Żydów” zaprosiła wszystkich do internetowej akcji robienia papierowych żonkili „Akcja Żonkile 2020”, o czym szerzej pisaliśmy w artykule: tutaj.
Dopiero w poniedziałek Burmistrz Wielunia Paweł Okrasa i Wiceburmistrz Joanna Skotnicka-Fiuk, gdy pozwolono wchodzić do parków, mogli złożyć żółte żonkile na pomniku aby oddać cześć, zarówno zmarłym jak i tym którym udało się przeżyć, powstańcom. Wymowną, białą różę złożył natomiast jeden z mieszkańców Wielunia od lat propagujący szacunek do drugiego człowieka.
Na zakończenie spotkania pod pomnikiem upamiętniającym tragedię wieluńskich Żydów, wraz ze swoim synem, bukiet żonkili złożyła oraz zapaliła znicz historyk, Lider Dialogu i koordynatorka Grupy „Szlakiem Wieluńskich Żydów” – Agnieszka Mysakowska.
Dzisiaj, 21 kwietnia przypada Dzień Pamięci o Zagładzie (Holokauście) Jom ha-Szoa, ustanowiony przez ONZ w 2005 roku a upamiętniający śmierć wszystkich Żydów, którzy zginęli z rąk nazistów. Obchody święta rozpoczęły się już w przeddzień wieczorem, w tym roku 20 kwietnia. Aby podkreślić ten uroczysty dzień Agnieszka Mysakowska przyozdobiła dodatkowo pomnik symbolem Izraela.
Kwiat białej róży położonej pod pomnikiem stał się symbolem sprzeciwu wobec faszyzmu i wojny. Jego symbolika pochodzi od niemieckiej grupy antynazistowskiej o nazwie „Biała Róża” działającej głównie w Monachium w latach 1942-1943. Grupa stawiała sobie za cel obalenie systemu nazistowskiego metodami pokojowymi.
Jej aktywiści pisali, powielali i roznosili ulotki oraz malowali w publicznych miejscach antynazistowskie hasła. Członkowie „Białej Róży” nawoływali rodaków do oporu jednocześnie potępiając zbrodnie na Żydach i Polakach. Najważniejsi jej członkowie w 1943 roku zostali skazani na śmierć poprzez ścięcie na gilotynie.
19 kwietnia 1943 roku w getcie warszawskim wybuchło powstanie, które trwało do 16 maja. W tym dniu, w wigilię święta Pesach, do getta wjechały niemieckie czołgi, wozy pancerne i weszło około 2 tys. żołnierzy. W tym dniu getto miało przestać istnieć. Decyzję o jego likwidacji podjęli hitlerowcy w ramach realizowanego przez siebie planu zagłady europejskich Żydów.
