Dzień 1 marca 2011 roku, aby pierwszymi obchodami uczcić 60. rocznicę zamordowania dowództwa WiN, ustanowiono Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.
Święto to honoruje i upamiętnia żołnierzy polskiego podziemia działającego w latach od 1944 do 1963 roku na terenach przedwojennych RP.
Również w tym roku, 1 marca, na cześć „Żołnierzy Wyklętych” w całym kraju zorganizowano szereg uroczystości. W Wieluniu obchody rocznicowe rozpoczęła już VIII edycja Biegu Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” Tropem Wilczym w lasku przy stadionie WOSiR. Natomiast druga część obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” w Wieluniu odbyła się przy pomniku Rotmistrza Witolda Pileckiego.
Przy pomniku na uroczyste obchody, poprowadzone przez Marka Gogolę z Muzeum Ziemi Wieluńskiej, przybyli harcerze, Sybiracy, członkowie Rodzin Katyńskich, przedstawiciele Chrześcijańskiego Porozumienia Wieluń, przedstawiciele władz miejskich i powiatowych wraz z chorągwią Powiatu Wieluńskiego.
Marek Gogola przypomniał, że reżim komunistyczny różnymi sposobami, poprzez aresztowania, tortury, długoletnie więzienie i bardzo często morderstwo, zwalczał tych, którzy dopominali się prawdziwej wolności.
Jak co roku od wielu już lat 1 marca gromadzimy się aby upamiętnić i oddać cześć żołnierzom polskiego podziemia antykomunistycznego, którzy działali w szeregu formacjach konspiracyjnych, często o bardzo zróżnicowanej orientacji politycznej, którym jednak przyświecał jeden cel – prawdziwie wolna i niepodległa Polska.
Pierwszą strukturą podziemia, której zadaniem było przygotowanie Polski na okupację sowiecką była organizacja o nazwie „NIE”. Utworzono ją w momencie gdy stało się jasne, że po pokonaniu Niemców, Polska uzyska nowego okupanta – sowietów.
Po formalnym rozwiązaniu Armii Krajowej (19 stycznia 1945 r.), której działalność jest identyfikowana z tzw. I konspiracją, nastąpił okres dynamicznego rozwoju struktur podziemia antykomunistycznego (tzw. II konspiracja).
Zasięg ogólnopolski tych formacji miały dwie struktury podziemne – Delegatura Sił Zbrojnych (DSZ), przekształcona we wrześniu 1945 r. w Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (WiN) oraz organizacje wywodzące się z obozu narodowego, czyli Narodowy Związek Wojskowy (NZW) i Narodowe Siły Zbrojne (NSZ).
Oprócz formacji o charakterze ogólnopolskim, na obszarze całego naszego kraju, działało szereg organizacji o ograniczonym zasięgu terytorialnym. Dla mieszkańców ziemi wieluńskiej formacją szczególnie bliską było działające na naszym terenie Konspiracyjne Wojsko Polskie (KWP).
Celem dzisiejszego święta jest upamiętnienie wszystkich – tych znanych i nieznanych z nazwiska członków konspiracji, których liczbę w okresie największej aktywności (1945 r.), szacuje się na 150-200 tysięcy konspiratorów. Bezpośrednio w oddziałach partyzanckich walczyło ok. 20 tysięcy z nich.
Jednak w sposób zrozumiały, w dniu dzisiejszym, pamiętając o tych anonimowych bohaterach, przypominamy postacie symbole tamtego oporu Polaków przed zniewoleniem. Dlatego też wspominamy m.in. gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”, ppłk. Łukasza Cieplińskiego „Pługa” i mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zaporę”.
Wspominamy też ppłk. Antoniego Szackiego „Bohuna”, kpt. Henryka Flame „Bartka”, kpt. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”, por. Alfonsa Olejnika „Babinicza”, mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę” i Danutę Siedzikównę „Inkę”. Życiorys każdej z tych postaci to ogromna lekcja patriotyzmu i niezłomności.
Zapewne jednak dla większości Polaków, żołnierzem niezłomnym, którego życie i postawa jest najpiękniejszym przykładem służby Bogu i Ojczyźnie jest rtm Witold Pilecki „Witold”, przy którego popiersiu stoimy. Warto przypomnieć, że w uroczystościach odsłonięcia tego pomnika we wrześniu 2008 r. uczestniczyły dzieci Rotmistrza – Zofia Pilecka-Optułowicz i Andrzej Pilecki.
Rotmistrz (rocznik 1901) nie był żołnierzem zawodowym, jednak całe swoje dorosłe życie służył Ojczyźnie „z bronią w ręku”. W dorosłość w 1919 r. jako harcerz wkraczał wstępując na ochotnika do oddziałów samoobrony Wilna.
Służąc w 211. Ochotniczym Pułku Ułanów Nadniemeńskich brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej uczestnicząc m.in. w bitwie warszawskiej i w wyprawie Żeligowskiego na Wilno. W wojnie obronnej 1939 r. uczestniczył jako dowódca plutonu w kawalerii dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty Armii Prusy.
Po klęsce wrześniowej, współtworząc Tajną Armię Polską (TAP), zaangażował się w konspirację. Pilecki zasłynął jako ochotnik do Auschwitz, gdyż dobrowolnie dostał się do tego obozu koncentracyjnego, celem zorganizowania na jego terenie siatki konspiracyjnej oraz rozeznania faktycznych celów jego funkcjonowania.
Był więźniem obozu przez 2 lata i siedem miesięcy. Po tym okresie wraz z dwójką innych więźniów uciekł. Jako dowódca jednej z kompanii Zgrupowania AK Chrobry II uczestniczył również w Powstaniu Warszawskim.
Po klęsce powstania dostał się do niemieckiej niewoli, z której po wyswobodzeniu trafił do II Korpusu gen. W. Andersa. Na początku grudnia 1945 r., wrócił do Polski z zadaniem zorganizowania siatki wywiadowczej. Władze komunistyczne aresztowały go 8 maja 1947 r.
Śledztwo, któremu towarzyszyły brutalne tortury, zakończono 10 grudnia 1947 r. Proces przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie trwał od 3 do 15 marca 1948 r. Wyrok śmierci, poprzez strzał w tył głowy w mokotowskim więzieniu, wykonano 25 maja 1948 r.
Heroizm i poświęcenie, służba Bogu i Ojczyźnie, wszystkie te wartości i postawy, których najlepszym przykładem jest życie rtm. Witolda Pileckiego, cechowały żołnierzy wyklętych, którym dziś w sposób szczególny oddajemy hołd. CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROM.
– mówił podczas uroczystości Marek Gogola z Muzeum Ziemi Wieluńskiej
W tak podniosłej chwili głos również zabrał Wicestarosta Powiatu Wieluńskiego Krzysztof Dziuba i Wiceburmistrz Wielunia Joanna Skotnicka-Fiuk. Po okolicznościowych przemówieniach i koncercie pieśni patriotycznych przygotowanym przez harcerski zespół „Piątka” odbył się Apel Poległych.
Złożenie pod pomnikiem rtm. Witolda Pileckiego biało-czerwonych wiązanek kwiatów i zapalenie zniczy pamięci oraz Msza Święta w kościele p.w. Nawiedzenia NMP zakończyły wieluńskie obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.
