Na warsztaty plastyczne „Barwne i dziurawe serwetki i firanki” do Muzeum Ziemi Wieluńskiej w dniu 11 lipca zaprosił etnograf Tomasz Spychała.
Zajęcia odbyły się w sali poświęconej wsi wieluńskiej z początku XX wieku, dokładnie, w stylizowanej izbie wieluńskiej, gdzie widoczne były wszystkie sprzęty stanowiące jej wyposażenie oraz obrazy i inne ozdoby.
Zajęcia w izbie wieluńskiej stały się okazją do opowieści o sposobie budowania domów w czasie, kiedy podstawowym i najtańszym materiałem budowlanym na wsi było drewno dębowe, sosnowe, olchowe, kiedy nie było prawdziwych gwoździ a budujący dysponował tylko prostymi narzędziami. Każdy taki dom miał izbę i przedsionek.
Drzewo na dom nie mogło być chore, uszkodzone przez wichury czy uderzenie pioruna. Dzieci były zdziwione, że budowa takiego domu nie trwała dłużej niż 30 dni. Potem, mówił prowadzący, dom trzeba było przygotować do zamieszkania, innymi słowy urządzić i ozdobić. Zdolny gospodarz domu, sam zdobił proste sprzęty i czynił z nich arcydzieła. Arcydziełami mogły także stać się sufity, drzwi, okna, bielone piece…
Jednym z elementów upiększających ściany izby oprócz obrazów z wizerunkami świętych, najczęściej kupowanych na jarmarkach, bądź zamawianych u miejscowych artystów, były wycinanki zręcznie wykrawane z papieru i malowane naklejankami.
Izby zdobiono przede wszystkim z okazji świąt, ale także przed przybyciem swatów lub przed weselem. Wtedy powstawały najbardziej przemyślne wzorki. Tak nakazywała tradycja i potrzeba uczynienia życia barwnym i ciekawszym. Poza tym wycinankami można było przykryć ziejącą z kątów biedę.
Jak wykonywano takie wycinanki, kiedy do dyspozycji miało się papier i tylko jedne uniwersalne nożyce? O tym jak to robiono, opowiedział dzieciom p. Tomasz Spychała na pierwszym wakacyjnym spotkaniu w Muzeum Ziemi Wieluńskiej. Opowieść stała się wstępem do samodzielnego wykonania przez dzieci prostych wycinanek.
Dzieci samodzielnie przygotowywały papier pod kolorową wycinankę, potem robiły pierwsze, proste wzory, pamiętając o tym, że wycinanka musi być dziurawa. W drugim etapie dzieci wg szablonu wycinały sowę, kaczkę i wykonywały naklejanki. Na zakończenie zajęć, każde z dzieci otrzymało zadanie domowe – wykonać tradycyjną wycinankę wieluńską.
Wycinanie serwetek z kolorowych papierów oraz robienie naklejanek dało dzieciom wiele radości. Wspólnie spędzony czas okazał się niezwykle miłym i pouczającym przeżyciem pozwalającym poznać zapominane już tradycje naszego regionu.
Zofia Białas/kultura.wielun.pl
