Z okazji Ogólnopolskiego Dnia Walki z Depresją podpowiadamy, jak można pomóc chorym na depresję, a przede wszystkim przypominamy, że trzeba ją leczyć.
Szacuje się, że w Polsce na depresję choruje około 1 mln osób. Depresja to groźna choroba. Utrudnia funkcjonowanie w wielu sferach życia, takich jak praca czy relacje z innymi ludźmi. Jest też źródłem ogromnego cierpienia. Jeśli chcesz wesprzeć osobę chorą na depresję, zastosuj kilka wskazówek.
Osiem wskazówek
- Nie bądź zbyt szybki, nie przytłaczaj chorego rozpędem i rozmachem swego działania.
- Nie rób za chorego wszystkiego, pozostaw margines dla jego aktywności.
- Nie uszczęśliwiaj na siłę. Uzgadniaj z chorym zakres i kierunek pomocy.
- Spróbuj zachęcić chorego do ćwiczeń fizycznych – ale nie na siłę. Najpierw wystarczy coś małego, np. 5-minutowy spacer, a wraz z poprawą samopoczucia można zwiększać czas i intensywność ruchu.
- Bądź wytrwały. Wielokrotnie powtarzaj, że będzie dobrze, że z depresji można się wyleczyć – i nie trać przy tym cierpliwości.
- Unikaj łatwego pocieszania i komunałów. Nie mów np. „Przesadzasz”, „Ogarnij się”, „Rusz się”, „Mnie też nie jest łatwo”. To bardzo zraża osoby chore i sprawia, że czują się jeszcze bardziej niezrozumiane i samotne.
- Nie podważaj autorytetu lekarza. Ważne, aby pacjent mu wierzył.
- Jeśli osoba chora będzie mówić o samobójstwie, informuj o tym lekarza i inne bliskie osoby, nawet jeśli poprosiła Cię o zachowanie tajemnicy.
Przechorowanie COVID-19 i wiążąca się z tym izolacja, ale i sama kwarantanna – to czynniki ryzyka wystąpienia zaburzenia depresyjnego. Dlatego warto wówczas obserwować siebie i swoich bliskich ze szczególną troską i uwagą.
Depresja poporodowa
Depresja poporodowa jest reakcją kobiety na narodziny dziecka. Jest to poważne zaburzenie psychiczne, które w negatywny sposób wpływa na życie i funkcjonowanie kobiety po porodzie. Depresja poporodowa pojawia się zwykle do 4 tygodnia po urodzeniu dziecka.
Jej nasilenie jest zazwyczaj umiarkowane, bądź ciężkie. Trwa średnio od 3 do 9 miesięcy. Jeśli nie jest leczona, objawy mogą utrzymywać się nawet rok po porodzie. Istotą leczenia depresji poporodowej jest zapobieganie tzw. psychozie poporodowej, która jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia dziecka i matki.
Co powinno niepokoić?
W okresie poporodowym u wielu kobiet mogą wystąpić zmiany nastroju. Jeśli są one niewielkie i przejściowe, nie stanowią podstawy do rozpoznania depresji poporodowej. Jeśli jednak u kobiety wystąpią poniższe symptomy, wówczas kobieta może zmagać się z depresją poporodową:
- niechęć do dziecka;
- przewlekły stan obniżenia nastroju;
- poczucie winy;
- dominującym odczuciem jest smutek i przygnębienie;
- zaburzenia apetytu – nadmierne zajadanie się lub brak apetytu;
- brak odczuwania przyjemności;
- problemy ze snem;
- poczucie bezsilności, bezsensu życia;
- wahania nastrojów.
Przyczyny depresji poporodowej
Na rozwój depresji poporodowej wpływają liczne czynniki, które wspólnie oddziałując na kobietę, zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych. Jednym z czynników jest stres, trudne wydarzenie życiowe, brak wsparcia, trudna relacja z partnerem, stresujące wydarzenia w ostatnim czasie, trauma psychiczna.
Drugim natomiast fakt, że po porodzie dochodzi do spadku estrogenu oraz zmian w układzie podwzgórze – przysadka mózgowa, podczas których w mózgu kobiety dochodzi do nieadekwatnego pobudzania i hamowania neuronalnego. Zmiany emocjonalne wraz z zaburzeniami hormonalnymi wywołują zaburzenia mechanizmu regulacji, które w następstwie mogą prowadzić do rozwoju depresji poporodowej.
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji poporodowej warto odpowiednio przygotować się do narodzin dziecka: uczestniczyć w zajęciach szkoły rodzenia, zbierać informacje, dzięki którym łatwiej będzie odnaleźć się w roli rodzica. Warto również rozmawiać z partnerem i rodziną o swoich obawach wynikających z macierzyństwa, próbować wyobrażać sobie siebie w roli rodzica, zanim dziecko pojawi się na świecie.
Ponadto, należy zadbać o:
- odpoczynek (w pierwszych miesiącach życia noworodek/niemowlę potrzebuje kilkunastu godzin snu w ciągu doby, warto zatem wykorzystać ten czas na sen, czy po prostu chwile dla siebie);
- wysiłek fizyczny, który jest najlepszym środkiem antydepresyjnym (nawet niewielkie delikatne ćwiczenia poprawiają samopoczucie);
- odpowiedni sposób odżywiania.
Standardem na oddziałach patologii ciąży jest wsparcie psychologiczne. Na stronie www NFZ Łódź jest poradnik nt. leczenia depresji: https://www.nfz-lodz.pl/dlapacjentow/nfz-blizej-pacjenta/9341-wszysto-o-leczeniu-depresji
Pomoc w kryzysie psychicznym
- Skonsultuj się z lekarzem, jeśli zauważasz u siebie objawy depresji.
- Zwróć uwagę na członków twojej rodziny i najbliższych – jeśli zaobserwujesz u nich objawy depresji – przekonaj ich do wizyty u profesjonalisty.
- Skorzystaj z infolinii:
22 484 88 01 Antydepresyjny Telefon Zaufania pon. – pt. 15:00-20:00
22 594 91 00 Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji śr. – czw. 17:00 -19:00
116 123 Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym pon. – pt. 14:00 – 22:00 - Możesz również wykonać samodzielnie badanie przesiewowe służące wstępnemu wykrywaniu ryzyka obecności depresji poporodowej wg Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej. www.pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/mloda-matka-w-depresji
źródło: Anna Leder
Łódzki Oddz. Wojewódzki NFZ
