Antybiotykooporność to odporność bakterii na bakteriobójcze lub bakteriostatyczne działanie antybiotyków, to zdolność bakterii do przeciwstawiania się działaniu antybiotyku.
Antybiotykooporność to ważny temat. Okres zimowych infekcji, niestety, sprzyja nadużywaniu antybiotyków. Bywa, że gorączkę, przeziębienie, ból gardła czy grypę samodzielnie próbujemy leczyć antybiotykiem, np. takim, który został nam lub bliskim z poprzedniej kuracji. To błąd.
W infekcjach wirusowych leczenie antybiotykami nie ma sensu, ponieważ nie działają na wirusy i nie leczą chorób przez nie wywoływanych. Antybiotykiem nie leczymy przeziębienia ani grypy. Grypa jest infekcją wirusową, podobnie jak większość przeziębień z katarem i kaszlem. Wirusy nie są wrażliwe na antybiotyki. Nawet bardzo złe samopoczucie lub wysoka gorączka podczas infekcji wirusowej nie są żadnym uzasadnieniem do sięgnięcia po antybiotyk.
- Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że oporność mikroorganizmów na leki przyczynia się rocznie do 75 tys. zgonów. Dla Polski liczbę takich przypadków określono na ok. 2 200 rocznie.
- Liczba zgonów z powodu antybiotykooporności na świecie do roku 2050 może wzrosnąć nawet do 10 milionów rocznie.
- W latach 2000–2015 globalne stosowanie antybiotyków wzrosło o 65%.
Antybiotyki są lekami używanymi do przeciwdziałania i leczenia infekcji bakteryjnych. Bakterie potrafią bronić się przed antybiotykami na różne sposoby np. niszczą je, nie wpuszczają do komórki bądź usuwają z wnętrza komórki. Bakterie oporne mogą swobodnie namnażać się w obecności antybiotyku i są w stanie przekazywać zdolność obrony kolejnym pokoleniom oraz innym bakteriom
Przeciwdziałać antybiotykoodporności można poprzez:
- zapobieganie infekcjom przez: mycie rąk, zachowanie dobrej higieny żywności, unikanie bliskiego kontaktu z chorymi oraz stosowanie aktualnych szczepień.
- stosowanie antybiotyków jedynie w sytuacjach, kiedy zostaną przepisane przez lekarza.
- zawsze stosowanie się do zaleceń lekarza.
- niestosowanie niewykorzystanych w poprzednich kuracjach antybiotyków.
- nieudostępnianie antybiotyków innym osobom.
Warto wiedzieć
- Decyzja o włączeniu do terapii antybiotyków powinna być podejmowana każdorazowo przez lekarza.
- Zalecane jest wykonanie posiewu materiału od chorego (np. krwi, moczu, wymazu z gardła) w celu określenia jaka bakteria jest odpowiedzialna za zakażenie i jaka jest jej wrażliwość na antybiotyki.
- Na podstawie antybiogramu, można dokonać najwłaściwszego właściwego doboru antybiotyku.
- W przypadku ustalenia zakażenia wirusowego antybiotyk nie jest potrzebny i nie powinien być stosowany.
- Gdy podejmujemy leczenie antybiotykiem bez wyniku badania mikrobiologicznego mamy do czynienia z terapią empiryczną.
Główne przyczyny antybiotykooporności
- Nadmierne lub niepotrzebne stosowanie antybiotyków.
- Nieprzestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących dawkowania.
- Przerywanie antybiotykoterapii po ustąpieniu objawów infekcji.
- Nadużywanie antybiotyków podczas produkcji żywności.
- Nieprzestrzeganie zasad higieny.
źródło: Anna Leder
Łódzki Oddz. Wojewódzki NFZ
